"Бүтэн Ардчилал” мөрийн хөтөлбөрийн санал асуулга, хэлэлцүүлэг Увс аймагт амжилттай зохион байгуулагдлаа

УИХ-ын гишүүн асан, Улс төрийн зөвлөлийн гишүүн, Стратеги бодлого судалгааны хүрээлэнгийн захирал Загдхүүгийн Нарантуяа Zagdkhuu Narantuya: Эв нэгдэл гэдэг зөвхөн хүн дээр биш зорилго, зорилт дээр нэгддэг юм.

 

Монгол Улс 1990 оноос хойш хоёр том шилжилтийг хийсэн. Энэ нь улс төр, засаглалын хувьд ардчилсан дэглэмд шилжсэн, эдийн засгийн хувьд чөлөөт, зах зээлийн эдийн засагт шилжилтийг хийсэн. Харамсалтай нь өнөөдөр энэ ардчилал яг ямар хэмжээнд хүрэв гэдгийг биднийг олон улсын индексүүд үнэлж байна.

 

Бидний зорилго юу вэ гэвэл ардчилалд итгэл алдраад байгаа хүмүүстээ хүний амьдралын хамгийн сайн сайхан зүйлийг бий болгох, хүмүүсийнхээ аж амьдралыг сайжруулах юм. Өнгөрсөн 30 жилд эдийн засгийн бодлого алдаатай явж иржээ. Цаашид бид 30 жил ардчиллыг төгс хэрэгжүүлье гэвэл эдийн засгийн суурь, төгс шинэчлэлийг хийх шаардлагатай байна. Бид засаглаж чадвал хүнээ дээдэлсэн, хүний эрхийн оролцоог хангасан, эдийн засгийн суурь бүтцийн шилжилтийг хийх болно.

 

Улсын хөгжил алаг цоог байна. Төвийн бүсээрээ хөгжил сайн байгаа ч зах хязгаар нутгуудаар хөгжил хоцрогдсоор байна. Бид эв нэгдэл дээр суурилж чадвал ялах нь дамжиггүй юм. Бидэнд байгалийн өгөгдлүүд байна. Гэсэн ч хүмүүсийн ажиллах хүчний оролцооны идэвх маш сул байна. Бид өөрсдөдөө байгаа нөөц, капиталаа баялаг болгох, дэд бүтцийн хөгжлийг хамтаараа шийдэж, аж үйлдвэрүүдийг бий болгох, төсвийн нэгдсэн хөрөнгө оруулалт, гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах зөв бодлогыг хэрэгжүүлж чадсанаар бид эдийн засгийн чөлөөт бүсийг жинхэнэ утгаар нь цогцлоож чадах болно. Онцгойлон аж үйлдвэр, худалдааны чөлөөт бүсийг бий болгох шаардлагатай.

 

УИХ-ын гишүүн асан, ҮБХ-ны гишүүн Я.Санжмятав: Ардчилсан намын хувьд ороо, бусгаатай 8 жил боллоо. Нам маань бужигнаж эзэнтэй, эзэнгүй явсных голдирлоо орж намын даргаар Лувсаннямын Гантөмөр сонгогдож “би”-ийн төлөө биш бид гэдэг сэтгэхүйгээр ард түмний сайн сайхныхаа төлөө нэгдэж бүтэн ардчиллаа авчрахын төлөө ажиллаж байна.

 

Монгол Улсын хувь, заяаны асуудал хадан ирмэг дээр ирсэн байна. “Бүтэн Ардчилал” гэдэг агуулгын цаана олон олон ялалтыг авчрах болно гэдэгт би, бид итгэлтэй байна.

УИХ-ын гишүүн асан, ҮБХ-ны гишүүн Д.Батцогт: Тэтгэвэр нэмэгдэхгүй байна, үнийн өсөлтийг гүйцэхгүй байна гээд маш олон асуудлуудыг бид ярьдаг. Ардчилсан нам засаглаж байх үед маш олон дэд бүтцийг бий болгож төсвийн мөнгийг үр ашигтай зарцуулж болдгийг харуулж ирсэн. гэсэн ч эрх баригч нам 8 жилийн туршид тууштай, тогтвортой үр ашиг бүхий бодлогыг хэрэгжүүлээгүйн улмаас бүхий л санд хуримтлагдсан мөнгийг идэж уугаад дуусгачихсан байна.

 

Завхан аймгийн Засаг дарга асан, ҮБХ-ны гишүүн Batsaikhan Daimaa Даймаагийн Батсайхан: Бүтэн ардчилал бүтэн ялахын тулд ойлголцол маш чухал юм. Түүний дараа бие биедээ итгэх итгэлцэл чухал. Ойлголцол, эв нэгдэл, итгэлцэл гэсэн зүйл дээр бид нэгдэж чадвал бүс нутагтаа ялалтыг авчрах болно.

Монгол Улсын 3 хүн тутмын нэг нь өртэй, ядуурлын ирмэгт туллаа. Ардчилсан нам засаглаж байх үед авлигын индекс 72-р байрт байсан бол сүүлийн 8 жилийн хугацаанд 121-р байрт эрэмбэлэгдэж даруй 49 байраар ухарсан байна. Манай эдийн засаг улсаа хөгжүүлэх, иргэдээ чиглэсэн бодлого явуулахад зориулагдах бус эрх баригчдад чиглэсэн эдийн засаг боллоо.

Бид эв, эе, ойлголцол, итгэлцлээр хамтын хүчийг бий болгож иргэддээ сайн сайхан амьдралыг авчрах болно.

Говь-Алтай аймгийн Засаг дарга, ҮБХ-ны гишүүн О.Амгаланбаатар: Луу жил бол Монголчуудын хувьд их өөрчлөлтийг авчирдаг жил. Жанжин нь цэргээ хаяад зугтдаг тийм зүйл байдаггүй юм. Бид эрэмгий байх ёстой. Монгол Улсын хамгийн боловсрол сайтай, хүүхдэдээ анхаардаг аймаг аль аймаг бэ гэвэл Говь-Алтай аймгийг хэлнэ. Боловсролын хөтөлбөрийг нутагшуулсан туршлагаа хуваалцлаа. 21 аймгийн 20 дээр байсан Говь-Алтай аймаг 2 жилийн дараа Монгол Улсад тэргүүлж, олон улсад амжилттай мэдлэг эзэмшүүлж байгаа аймгаар шалгарлаа. Тиймд өөрчлөлт гэдэг хичээл зүтгэл, эв нэгдэл, итгэлцэл дээр бий болдог юм.

 

Улс төрийн зөвлөлийн гишүүн Ц.Одонтунгалаг: Ардчилсан нам төрийн үйл хэргээ үргэлжлүүлэх болно. Бид дөрвөн жилийн хугацаанд хийсэн ажил, хэлсэн үгээрээ амласнаа хийж чаддаг гэдгээ нотолж харуулсан. Одоо ард түмэн түүнийг маань санагалзан ярьж байна. маш хариуцлагатайгаар 300 км авто амыг тавьж дуссан байгаа. Бид цаашид юу хийж чаддагаа, чөлөөт зах зээлийн эдийн засгийг, хувийн өмчийг бий болгохыг дэмжиж ажиллаж чаддаг нам гэдгээ харуулах болно.

 

Увс аймгийн Ардчилсан намын дарга Д.Цэндсүрэн: 2012 онд Увс аймагт Ардчилсан нам анх удаа ялж бахархалтай ялалт байгуулсан. Бид ганцхан зүйлийг хэлж байсан. Бид унавал Увсын ардчилал унана. Авлига, албан тушаалын гэмт хэргээс холуур, төрийн албыг төрлийн алба болговол өөрийн биеэр АТГ-т аваачиж өгнө шүү гэж хэлж байсан. Бид бүгд зарчимтай ажиллаж чадсан. Монгол Улсад үлгэр жишээ болохуйц зүйлийг бид хийж чадсан. Бид 4 жилийн дотор 1000 айлын орон сууцыг ашиглалтад оруулж чадсан.

 

Бид Увс аймгийн 17 мянган хүүхдийн шүдийг нь эрүүлжүүлэх, 19 мянган иргэний элгийг үзлэг оношилгоонд хамрагдуулсан хөтөлбөрийг хийсэн, ном, авьяас хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлж чадсан. Гэвч бид аймгийн ээлжит аймгийн ИТХ-ын хуралд ялагдсан. Яагаад ялагдсан шалтгаан гэвэл бид сахилга батгүй болж эхэлсэн. Үр дүнд нь ард түмэн нүүр буруулсан.

 

2024 оны сонгууль маш том хариуцлага, зүрх сэтгэл, итгэл найдвар юм шүү. Энэ сонгууль бол сахилга бат, эв нэгдэл юм. Ийм хүч тэнцвэргүй тулаанд итгэл найдвар, хариуцлага ялж чадах болно.

Увс аймгийн Засаг дарга Чулууны Чимэд: Ардчиллын 33 жилийн түүх, сургамж ард түмэнд үр өгөөжөө өгөх цаг нь болсон.

 

2020-2024 онд Увс аймагт Ардчилсан нам засаглаж байна. Бид бодлого, чиглэлээ нэгтгэж чадсаны үр дүнд олон олон бизнес, үйлдвэрлэл эрхлэгчдийг дэмжиж чадсан. Дураараа дургиж чадаж байсан МАН-ыг хааж чадсан, тэдэнд гох дэгээ болсон. Төрийн алба хаагчдын дарамтыг үгүй болгосон. 2024 оны сонгуульд Ардчилсан нам гэсэн нэгэн морьтой, мөн засаглаж байгаа аймгийн хувьд ялах бүрэн боломжтой гэж харж байна.

 

Бүсээрээ яаж орлогоо бүтээх юм бэ, бүсээрээ хэрхэн хөгжих юм бэ гэдэг тооцооллыг бид хийх болно. Хоосон байшингууд хэнд үр ашиг өгсөн бэ, бид хүндээ чиглэсэн бодлогыг бий болгон ажиллаж байна. Бид олон улсын худалдаа тээвэр, логистикийн асуудлыг шийдэх болно. Эдийн засгийн шинэ суурьшил бүхий бүс нутгуудыг бий болгохоор ажиллаж байна.

 

Ховд аймгийн Ардчилсан намын дэд дарга, ҮБХ-ны гишүүн Э.Уртнасан: Ховд аймгийн ИТХ-ын түвшинд 3 удаа, Ховд аймгийн Үенч сумын Засаг даргаар 3 дарааллан сонгогдон ажиллаж байна. Орон нутгийн иргэдийн жаргал, зовлон, боловсрол, эрүүл мэнд, хувь хүний хөгжил, ялангуяа малчин хүнд тулгамддаг нийгмийн олон асуудалд манай төр засгийн томчуул илүү бодитоор хандаж, агаарын бус хөрсөн дээр буусан шийдлүүдийг гаргадаг болох цаг нь болжээ.

 

Бүсчилсэн тойргийн хөгжлийн схем нь энэ мэт жижиг нэгжүүдийн том асуудал бүрийг бодитоор харж, дүн шинжилгээ хийж, түүнд яв цав тохирсон хөгжлийн гарц шийдлүүдийг олж хэрэгжүүлэхэд дөхөм болох болов уу гэж найдаж байна.